Pewien dyskomfort podczas ćwiczeń i po nich jest normalny i zwykle sygnalizuje, że organizm zwiększa swoją tolerancję i wytrzymałość tkanek. Jednakże, gdy ból jest ostry, poważnie wpływa na zdolność poruszania się w tym obszarze i utrzymuje się dłużej niż 2-3 dni od pierwszego wystąpienia, może to być oznaką urazu tego obszaru. Będzie to artykuł składający się z wielu serii, opisujący najczęstsze urazy ciała, czas potrzebny na powrót do zdrowia oraz kilka prostych kroków, które sprawią, że powrót do zdrowia będzie przebiegał tak płynnie, jak to tylko możliwe.
Zanim zagłębimy się w konkretne urazy, bardzo ważne jest, aby zrozumieć, że proces zdrowienia prawie nigdy nie jest liniowy. Chociaż ból ustąpi i funkcje powrócą, większość ludzi nadal doświadcza po drodze „złych” chwil/dni. Dzieje się tak najczęściej dlatego, że tkanka poprawia swoją tolerancję, ale nadal nie wraca do normy, co oznacza, że nie jest jeszcze w stanie wytrzymać pozornie normalnych obciążeń. Może również wystąpić, gdy obecne są inne czynniki stresogenne wpływające na regenerację, takie jak zły sen, substancje takie jak alkohol, złe wybory żywieniowe i oczywiście sam stres. Kiedy wystąpią tymczasowe przerwy w procesie zdrowienia, ważne jest, aby pamiętać o ogólnym postępie. Być może masz bardziej bolesny dzień niż poprzedni, ale najprawdopodobniej nadal czujesz się znacznie lepiej niż w poprzednich tygodniach.
W tym artykule zaczniemy od okolicy stopy i kostki. Jednym z największych wyzwań związanych z urazami w tym obszarze jest trudność w znalezieniu odpowiedniego poziomu obciążenia, który pomoże w regeneracji, ale jednocześnie zapewni, że organizm nie będzie przeciążony. Wszystkie urazy tych obszarów (oprócz złamań) wymagają pewnego obciążenia, aby przyspieszyć gojenie. Ponieważ przez cały czas obciążamy stopy i kostki podczas stania i chodzenia, łatwo zapomnieć, że te czynności powodują pewien poziom stresu i należy je zrównoważyć specjalnym obciążeniem opartym na rehabilitacji.
Jednym z typowych obszarów dotkniętych tym obszarem jest rozcięgno podeszwowe. Urazy tego obszaru charakteryzują się bólem pięty i/lub łuku stopy, który nasila się rano lub po okresach siedzenia. Rozcięgno podeszwowe to tkanka biegnąca od pięty do nasady palców i podtrzymująca łuk stopy, a także pomagająca w rozproszeniu siły podczas chodzenia. Uraz rozcięgna podeszwowego jest zwykle efektem nagromadzenia się z biegiem czasu powtarzających się naprężeń, powodujących mikrouszkodzenia i wynikające z nich podrażnienia. Może ustąpić samoistnie, jednak typowy czas utrzymywania się objawów (bez leczenia) może wynosić do 18 miesięcy. Leczenie obejmuje określone ćwiczenia stopy, kontrolowanie ruchomości tkanek wokół stopy i kostki, a czasami inne zmiany stylu życia, takie jak utrata masy ciała.
Innym częstym urazem tej okolicy jest skręcenie kostki. Skręcenia kostki są zwykle nazywane skręceniami inwersyjnymi, ponieważ prawie zawsze wiążą się z przetaczaniem ciała na zewnątrz kostki ze względu na anatomię stawów. Ból jest zwykle odczuwany po zewnętrznej stronie kostki i stopy, a prawie zawsze występuje pewien stopień obrzęku po zewnętrznej stronie kostki. W przypadku uszkodzenia więzadeł w tych obszarach mogą również pojawić się siniaki. W niektórych przypadkach może wystąpić również niewielkie pęknięcie kości na zewnętrznej stronie nogi.
Skręcenia stawu skokowego klasyfikuje się w zależności od ich ciężkości. Skręcenie pierwszego stopnia to niewielkie nadwyrężenie więzadeł, które zwykle ustępuje w ciągu 1–4 tygodni. Skręcenie drugiego stopnia obejmuje częściowe rozdarcie więzadeł podtrzymujących, którego leczenie może zająć do 12 tygodni. Skręcenie trzeciego stopnia to całkowite rozdarcie więzadeł podtrzymujących, którego leczenie może zająć od 3 do 6 miesięcy. Skręcenia drugiego i trzeciego stopnia mogą w przyszłości powodować problemy związane ze słabą stabilnością i równowagą kostki, ponieważ więzadła są jednym z głównych elementów ograniczających niektóre ruchy kostki, a gdy zostaną uszkodzone, często rozciągają się poza istniejącą długość. Wczesne ruchy kostki (jeśli jest to praktyczne) i ćwiczenia równowagi są ważne w leczeniu skręceń kostki. Ćwiczenia równowagi powinny mieć na celu wytrenowanie kostek, aby wytrzymały siły z różnych kierunków.
Wreszcie częstym obszarem, który może doznać kontuzji, jest ścięgno Achillesa. Ścięgno Achillesa to duża, przypominająca sprężynę struktura, która umożliwia efektywne chodzenie i bieganie poprzez magazynowanie i uwalnianie energii. Łączy się z mięśniami łydek z tyłu nogi i biegnie pod piętą, powodując skierowanie kostki i wypychanie ciała do przodu podczas chodzenia. Ścięgno Achillesa zwykle podlega powtarzającym się obciążeniom, a samo ścięgno może ulec podrażnieniu, gdy napięcie ścięgna przekracza jego możliwości, a czas regeneracji jest niewystarczający.
Powtarzające się nadużywanie, powodujące uszkodzenie ścięgna Achillesa, powoduje podrażnienie w 2 obszarach. Najczęstszym miejscem jest środek ścięgna, około 4-5 cm nad piętą. Właściwe leczenie tego typu podrażnienia polega na stosowaniu ćwiczeń takich jak unoszenie łydek, które mają na celu budowanie odporności ścięgna. Ważne jest również, aby zmodyfikować wszelkie czynniki obciążające i zapewnić odpowiedni powrót do zdrowia po załadunku. Ustąpienie tego typu podrażnienia może zająć do 12 tygodni.
Drugi obszar ścięgna Achillesa, który może zostać podrażniony, to przyczep do pięty. Ból będzie zlokalizowany z tyłu samej pięty, a tego typu urazy goją się znacznie dłużej i wymagają nieco więcej wysiłku we wczesnych etapach rehabilitacji. Na początku unoszenie łydek jest nadal częścią postępowania, ale nigdy nie pozwala, aby pięta spadła niżej niż wysokość podłoża. Ponadto ćwiczenia takie jak wypady i przysiady zwykle wymagają modyfikacji, a rozciąganie kostki zwykle jeszcze bardziej podrażnia stan. W przeciwieństwie do środkowej części, ustąpienie podrażnienia w miejscu założenia może zająć od 6 do 12 miesięcy.